Alerji ve Ürtiker (Kurdeşen): Nedenleri ve Tedavisi
Alerji, vücudun bağışıklık sisteminin, zararsız bir maddeye karşı aşırı tepki göstermesiyle ortaya çıkar. Ürtiker (kurdeşen), alerjik reaksiyonlar sonucunda ciltte meydana gelen döküntülerdir ve genellikle kaşıntılı, kabarık kırmızı veya pembe lekeler şeklinde görünür. Alerjik reaksiyonların neden olduğu ürtiker, çeşitli tetikleyiciler nedeniyle gelişebilir.
Ürtikerin Nedenleri:
- Alerjik Reaksiyonlar:
- Yiyecekler: Çikolata, deniz ürünleri, süt ürünleri, fındık gibi bazı yiyecekler, alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar (antibiyotikler, ağrı kesiciler, ibuprofen, aspirin vb.) alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
- Toz ve Polenler: Polenler, ev tozu akarları ve hayvan tüyleri gibi çevresel alerjenler, bazı kişileri etkileyebilir.
- Böcek Sokmaları: Arı, yaban arısı veya sivrisinek gibi böcek sokmaları, vücutta alerjik bir reaksiyon başlatabilir.
- Fiziksel Etkenler:
- Sıcaklık Değişimleri: Ani sıcaklık değişimleri, soğuk hava, aşırı sıcak ya da terleme, ürtiker gelişimine neden olabilir.
- Gerginlik ve Stres: Fiziksel ya da psikolojik stres, ürtikeri tetikleyebilir. Alerjik reaksiyonlar bazen stresle bağlantılı olarak daha şiddetli hale gelebilir.
- Bası ve Fırınlama: Sert giysiler veya sıkı kıyafetler, basınca bağlı ürtikeri tetikleyebilir.
- Enfeksiyonlar:
- Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, vücudun bağışıklık sistemini uyararak ürtiker oluşumuna neden olabilir. Özellikle çocuklarda viral enfeksiyonlar ürtikeri tetikleyebilir.
- Genetik Yatkınlık:
- Ürtiker genetik faktörlerden etkilenebilir. Ailede alerjik reaksiyon geçmişi olan kişilerin ürtiker geliştirme olasılığı daha yüksektir.
- Kimyasal Maddeler:
- Temizlik ürünleri, parfüm, kozmetikler gibi kimyasal içeriklere duyarlılık, ürtikeri tetikleyebilir.
- Hormonel Değişiklikler:
- Kadınlarda adet dönemi, hamilelik veya doğum kontrol hapı kullanımı gibi hormonel değişiklikler, ürtikerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
- İmmün Sistem Bozuklukları:
- Bağışıklık sistemindeki bozukluklar, vücudun sağlıklı hücrelere karşı bile reaksiyon göstermesine yol açabilir. Bunun sonucunda ürtiker gelişebilir.
- Ciltte kaşıntılı, kabarık kızarıklıklar (genellikle birkaç saat içinde kaybolur).
- Sivilce benzeri kabarcıklar veya şişlikler.
- Şiddetli vakalarda, yüzde, dudaklarda veya boğazda şişlik meydana gelebilir.
- Deri sıcak ve kızarık olabilir.
- Bazen ateş, baş ağrısı veya mide bulantısı da eşlik edebilir.
- Antihistaminikler:
- Alerjik reaksiyonları baskılamak için doktorlar tarafından önerilen antihistaminik ilaçlar, kaşıntıyı ve döküntüyü hafifletmek için kullanılabilir.
- Topikal Tedavi:
- Kortikosteroid kremler, iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, uzun süreli kullanımı önerilmez.
- Soğuk Kompres:
- Soğuk kompres uygulamak, kaşıntıyı hafifletebilir ve şişlikleri azaltabilir.
- Halk Arasında Kullanılan Doğal Yöntemler:
- Aloe vera jeli, ciltteki kaşıntıyı yatıştırabilir. Aynı şekilde yulaf ezmesi banyoları da rahatlama sağlayabilir.
- Stresten Kaçınma ve Rahatlama:
- Fiziksel ve psikolojik stresin etkilerini azaltmak, ürtikerin önlenmesine yardımcı olabilir.
- İmmün Sistem Düzenleyici İlaçlar:
- İleri düzey vakalarda, doktorlar bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar önerebilir.