Saç dökülmesi, birçok insanın karşılaştığı yaygın bir problemdir ve genellikle çeşitli iç ve dış faktörlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Aşırı saç dökülmesinin altında yatan nedeni bulmak, etkili bir tedavi sürecine başlamak için önemlidir. Saç dökülmesinin birçok sebebi olabilir; bu yüzden doktorlar genellikle bazı tahliller yaparak doğru teşhisi koyar. İşte aşırı saç dökülmesinin nedenini belirlemek için yapılması gereken başlıca tahliller:
- Tam Kan Sayımı (Hemogram)
Tam kan sayımı, saç dökülmesinin en yaygın nedenlerinden biri olan anemiyi tespit etmek için kullanılır. Düşük demir seviyeleri, saç dökülmesine yol açabilir. Hemoglobin ve hematokrit düzeyleri anemi varlığını gösterir.
- Ferritin (Demir Depoları)
Ferritin, vücutta depolanan demirin bir göstergesidir. Düşük ferritin seviyeleri demir eksikliğini işaret edebilir. Demir eksikliği, özellikle kadınlarda sık görülen saç dökülmesi nedenlerinden biridir. Bu nedenle ferritin düzeylerinin ölçülmesi, saç dökülmesi yaşayan bireylerde önemli bir tahlildir.
- Tiroid Fonksiyon Testleri (T3, T4, TSH)
Tiroid hormonlarının dengesizliği, hem hipotiroidizm (tiroid bezinin yetersiz çalışması) hem de hipertiroidizm (tiroid bezinin aşırı çalışması) saç dökülmesine neden olabilir. TSH, T3 ve T4 seviyelerinin ölçümü, tiroid fonksiyon bozukluklarını tespit etmek için yapılır. Özellikle hipotiroidizm, saçın incelmesine ve yaygın dökülmesine yol açabilir.
- Serum D Vitamini Düzeyi
D vitamini eksikliği, saç dökülmesi ile ilişkilendirilmiştir. D vitamini, saç köklerinin sağlığı için önemli bir vitamindir. Serum D vitamini düzeyleri düşükse, bu durum saç dökülmesine katkıda bulunabilir.
- B12 Vitamini ve Folik Asit Düzeyleri
B12 vitamini ve folik asit eksikliği, saç dökülmesine neden olabilen diğer vitamin eksiklikleri arasındadır. Bu vitaminlerin eksikliği, saç köklerinin zayıflamasına ve saç dökülmesine yol açabilir. Bu nedenle, saç dökülmesi olan kişilerde B12 ve folik asit seviyeleri kontrol edilmelidir.
- Serum Çinko Düzeyi
Çinko, saç sağlığı için önemli bir mineraldir. Çinko eksikliği, saç dökülmesine, saçın zayıflamasına ve yavaş uzamasına neden olabilir. Bu nedenle serum çinko seviyelerinin ölçülmesi, saç dökülmesi tedavisinde önemli bir adımdır.
- Hormon Testleri (Testosteron, DHEA, Androjen)
Hormon dengesizlikleri, özellikle kadınlarda polikistik over sendromu (PCOS) gibi hormonal bozukluklar, saç dökülmesine yol açabilir. Androjen hormonlarının aşırı üretimi, özellikle erkek tipi saç dökülmesine (androgenetik alopesi) neden olabilir. Bu yüzden testosteron, DHEA ve diğer androjen seviyelerinin ölçümü saç dökülmesinin hormonal sebeplerini belirlemek için önemlidir.
- Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri
Saç dökülmesinin altında yatan bazı nedenler karaciğer veya böbrek fonksiyon bozuklukları olabilir. Bu organların düzgün çalışmadığı durumlarda, vücutta toksin birikmesi saç sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri de yapılabilir.
- Serum Bakır Düzeyi
Bakır eksikliği, nadir görülse de saç dökülmesine yol açabilir. Bakır, saçın pigmentasyonunu koruyan ve sağlıklı saç büyümesini destekleyen bir mineraldir. Serum bakır düzeylerinin ölçülmesi, nadir de olsa saç dökülmesine neden olabilecek bu eksikliğin tespit edilmesine yardımcı olur.
- Anti-Nükleer Antikor (ANA) Testi
Otoimmün hastalıklar, saç dökülmesine neden olabilir. Özellikle alopecia areata gibi saç dökülmesi türlerinde, bağışıklık sistemi saç köklerine saldırır. Anti-nükleer antikor testi, otoimmün hastalıkların olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
- Cinsel Hormon Bağlayıcı Globulin (SHBG)
Özellikle kadınlarda, hormon dengesizliklerinin saç dökülmesi üzerindeki etkilerini tespit etmek için SHBG testi yapılabilir. SHBG, vücutta testosteron ve östrojen gibi cinsel hormonları bağlayarak taşınmasını sağlayan bir proteindir. Düzeylerindeki dengesizlik saç dökülmesine neden olabilir.
- Prolaktin
Yüksek prolaktin seviyeleri, saç dökülmesine katkıda bulunabilecek hormonal dengesizliklere işaret edebilir. Özellikle kadınlarda, yüksek prolaktin seviyeleri düzensiz adet döngüleri ve saç dökülmesi ile ilişkilendirilebilir.
Sonuç
Aşırı saç dökülmesi sadece kozmetik bir sorun değildir, aynı zamanda altta yatan sağlık problemlerinin belirtisi olabilir. Bu yüzden saç dökülmesi yaşıyorsanız, bir dermatolog veya sağlık uzmanına başvurarak gerekli tahlilleri yaptırmanız önemlidir. Doktorunuz, saç dökülmesinin nedenini doğru bir şekilde belirleyerek, size uygun tedavi planını oluşturacaktır.